اشکان رهگذر: سرمایه‌گذاران شناختی از فضای انیمیشن ندارند/ نقش موثر قوه قضاییه در دفاع از حقوق هنرمندان
خبرگزاری میزان - اشکان رهگذر، نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده انیمیشن از همان ابتدای حضورش در عرصه انیمیشن رویاهای بزرگی داشت. او استودیو هورخش را از سال ۱۳۸۴ در کنار برادرانش تاسیس کرد و امروز پس از گذشت نزدیک به ۱۸ سال، این استودیوی تولیدکننده انیمیشن که دانش‌بنیان شناخته شده است، توانسته دستاوردهای تازه‌ای را برای انیمیشن ایران رقم بزند، از جمله ساخت انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» که در اولین مرحله اسکار ۲۰۲۰ پذیرفته شد و برای اولین بار در جشنواره انسی فرانسه نمایش داده شد.
به نظر می‌آمد موفقیت انیمیشن سینمایی اول قرار است ساخت انیمیشن‌های بعدی را آسان‌تر کند، ولی این روزها شایعاتی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه سرمایه‌گذاران انیمیشن سینمایی دوم رهگذر وارد زورآزمایی با او شده‌اند و حتی درصدد هستند نه تنها به این هنرمند جوان در راه ساخت کار بعدی کمک نکنند، بلکه می‌خواهند استودیوی او را برای خود کنند؛ تا جایی که یکی از تهیه‌کنندگان شناخته‌شده سینمای ایران که دوست نداشت نامش فاش شود در گفت‌وگو با میزان اظهار کرد که از سوی سرمایه‌گذاران دعوت به مدیریت استودیو هورخش شده است. این تهیه‌کننده که از زحمات برادران رهگذر خبر داشت، از این پیشنهاد صرف نظر کرده است و به همین دلیل تصمیم گرفتیم با اشکان رهگذر در این باره گفت‌وگویی داشته باشیم.
رهگذر درباره این شایعات و مشکلات حقوقی با سرمایه‌گذاران فیلم جدیدش گفت: بله، متاسفانه سرمایه‌گذاران قبلی ما تلاش کردند که من و برادرانم را از مجموعه خودمان خارج کنند و با افراد بسیاری در سینما مذاکره داشتند که به گوش ما هم رسید، اما خوشبختانه موفق نشدند این تراژدی را رقم بزنند و ما توانستیم از طریق مراجع قضایی از حقوق خودمان دفاع کنیم.
او ادامه داد: استودیو هورخش را از سال ۱۳۸۴ تاسیس کردم و از سال ۱۳۸۷ شرکت ما با اسم هورخش ثبت شده است. تنها در دورانی که می‌خواستیم این دوستان روی فیلم جدیدمان سرمایه‌گذاری کنند، این برند را در اختیار سرمایه‌گذاران گذاشتیم که متاسفانه جز هدر رفتن وقت و انرژی ما حاصلی نداشت. جالب اینجاست که آن‌ها هیچ هزینه‌ای بابت استفاده از برند هورخش به ما پرداخت نکرده بودند.
موسس استودیو هورخش درباره اینکه این استودیوی تولیدکننده انیمیشن چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد، توضیح داد: در حال حاضر به صورت مستقل مشغول کار هستیم و تولید آثار خودمان را به قوت قبل ادامه می‌دهیم. موفقیت‌های استودیو هورخش در عرصه بین‌الملل برای ما فضای کاری خوبی را در بازار بین‌الملل فراهم کرده است. از طرف دیگر، سرمایه‌گذاران خارجی نگاه بهتری به هنرمندان دارند و دیگر ما را درگیر حاشیه‌هایی نمی‌کنند که از کار خودمان هم باز بمانیم.
رهگذر درباره نحوه همکاری با سرمایه‌گذاران خارجی گفت: از ۱۰ سال پیش متوجه شدیم که آینده کاری‌مان را نمی‌توانیم با سرمایه‌گذاران داخلی رقم بزنیم. چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی، سرمایه‌گذاران داخلی شرایط ساخت انیمیشن را درک نمی‌کنند. برای به دست آوردن اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی مدت‌ها روی این پروسه کار کردیم و شرکت‌های متعددی را در فرانسه، انگلستان، ترکیه و حتی کانادا برای دور زدن تحریم‌ها با هزینه‌های بسیاری تاسیس کردیم تا بتوانیم جایگاهی برای خودمان در بازار بین‌الملل انیمیشن تعریف کنیم.
او ادامه داد: خوشبختانه موفق شدیم و در حال حاضر مشغول ساخت پروژه‌های مختلفی با کشورهای متعددی هستیم و از تجربیات جدیدمان رضایت داریم. درباره سرمایه‌گذار دولتی هم باید بگویم، نه اینکه ما نخواستیم ولی هیچ‌وقت سرمایه‌گذاران دولتی تمایلی به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ما در هورخش نداشتند، بنابراین من یاد گرفتم که به سراغ سرمایه‌گذاران بخش خصوصی بروم.
رهگذر به تجربه ساخت انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» اشاره کرد و گفت: بسیار خوش‌شانس بودم که در زمان ساخت «آخرین داستان» با احسان رسول‌اف آشنا شدم و از آنجایی که او با فضای سینما و انیمیشن آشنایی دارد، همکاری تنگاتنگ و مطلوبی با پروژه داشت. فکر می‌کردم می‌توانم با سرمایه‌گذاران فیلم بعدی هم به چنین تعامل و همکاری برسم که متاسفانه به دلیل عدم شناخت این دوستان از فضای سینما و انیمیشن نتوانستیم به زبان مشترک برسیم و دچار مشکلاتی شدیم.
او در پاسخ به این سوال که قوه قضاییه چطور می‌تواند به هنرمندان در راستای احقاق حقوقشان کمک کند، توضیح داد: اگر قوه قضاییه کشور به این سمت برود که برای خالقان یا پدیدآورندگان آثار فرهنگی و هنری سازوکاری در راستای احقاق حقوق معنوی‌شان نسبت به هر اثری که خلق می‌کند، داشته باشد و قوانینی تعریف کند، بسیاری از مشکلات حل می‌شود. یعنی حتی زمانی که پدیدآورنده یا خالق اثر به دلیل شرایط مجبور می‌شود تمام سهام اثرش را واگذار کند، امکان قانونی وجود داشته باشد که سرمایه‌گذار یا تهیه‌کننده نتواند حقوق معنوی او را پایمال کند. به نظر من بخشی از مالکیت معنوی هر اثری باید بدون قید و شرط همیشه در اختیار پدیدآورنده باشد تا زحمات او هدر نرود و حقوق معنوی هنرمند یا خالق نسبت به اثر یا برندی که خلق کرده است، صرفا به واسطه پول از بین نرود.
انتهای پیام/